Sunday, December 08, 2024
गप्पांची मेहफिल !
गप्पांची मेहफिल !
किती महिने, खरंतर कितीतरी वर्षें निघून गेलीत एखादी झक्कास गप्पांची मेहफिल जमून ! मला वाटतं बारा वर्षांपूर्वी सागर किंवा कैवल्यच्या विवाह-सोहोळ्याआधी किंवा कदाचित मोहिनीच्या लग्नापूर्वीं. तसं म्हटलं तर सिध्दिश्रीचे विवाहाच्या पूर्वसंध्येला खरीखुरी बहारदार मैफल जमली होती तीस वर्षांपूर्वी आणि त्यावेळी रत्नाकरांचे सूत्रसंचालन मिश्किल पण बहारदार झाले होते.
या सर्व कौटुंबिक मैफिलींबद्दल बोलायचे कारण इतकेच की आतांशा लग्न-मुंजींचे सोहोळे खूप थाटामाटांत होत असले तरी त्यांतील सामुहिक पर्सनल् टच् क्वचितच लक्षात येतो. बरेचसे संवाद सोपस्कार म्हणून तरी होतात किंवा लहान लहान ग्रूप्समधे ! आणि म्हणून पूर्वीचे सोहोळे आठवले की त्यांत रमून जायला होते आतांशा .
वास्तविक गप्पांच्या मैफिली जमायला कोणत्याही मोठ्या इव्हेंटची गरज नसते. चार समविचारी डोकीं एकत्र आली की संवाद सहज घडूं शकतो. मग ते राजकारण असो, क्रिकेट, टीव्ही सीरियल्स, रस्त्यांची दुर्दशा, बेदुंध ट्रॅफिक किंवा खादाडी केंद्रें का असेनात !
मात्र अशा गप्पांच्या मैफिलींना साधारण सत्तर वर्षांपूर्वी एक भक्कम व्यासपीठ उभारण्यात मला खारीचा वाटा मिळाला होता नि तो म्हणजे आम्ही पाच युवकांनी सुरू केलेले ‘अभ्यास-मंडळ’ ! विशेष म्हणजे त्या अभ्यासमंडळाने वयाची पन्नाशी गांठलेली मला कित्येक वर्षांपूर्वी कळून खूप आनंद झाला होता. असो.
खरंतर मनमोकळ्या पण एखादा विशिष्ठ विषय पुढ्यात ठेवून केलेली चर्चा म्हणजेच अभ्यासमंडळ. यात क्वचित वादविवाद घडू शकतो पण बरेचसे माहीत नसलेल्या पैलूंचेही दर्शन घडत असते. साईसंघटनेत असताना स्टडी-सर्कल हा एक महत्वाचा कार्यक्रम असला तरी त्यातील प्रत्यक्ष उपस्थिती आणि सहभाग खूप अभावाने दिसत असे आणि याचे कारण बहुधा सहभाग घेणाऱ्या व्यक्तींचा पांडित्याचा दुराभिमान असणे शक्य आहे. मुळांत अभ्यास मंडळ कां नि कशासाठी हेच नीट कळत नसावे. तेही असो.
मला आज खूप याद येतेय ती मागे कधीतरी खूप रंगलेल्या गप्पाटप्पांची. आम्ही सर्व भावंडें फारा वर्षांनी एकत्र आले होतो नि जवळजवळ सहा सात तास खूप विषयांवर नि आठवणींवर गप्पा छान रंगल्या होत्या. मात्र सरते शेवटी दिवाकरने उच्चारलेले एक निरीक्षण अतिशय बोलके होते. तो म्हणाला होता की आपण सर्व जरी वेगवेगळ्या डोंगरांवर उभे असलो तरी आपल्या प्रत्येकाची ‘उंची’ जवळजवळ सारखी आहे ! कितीही वादविवाद झाले, असहमती असली तरी त्यातून प्रत्येकाच्या झोळींत काही ना काही भर पडत असतेच.
वरील लिखाणाला ‘गप्पांची मेहफिल’ असे म्हणण्याचे कारण म्हणजे निव्वळ गप्पा न मारतां त्यातून मनसोक्त आनंद, समाधान आणि ऊर्जा मिळवता आली पाहिजे. एखादी सांगीतिक मैफल, काव्य-वाचन, झकास जमून आलेला परिसंवाद, खूप रंगलेले कीर्तन वगैरे सर्व ‘मैफिल’ या सदरात मोडायला काय हरकत आहे ?
हल्ली दारावरची बेल वाजवून ‘गप्पा मारायला आलोंय, वहिनी फक्कड चहा टाका बुवा’, असे म्हणत कुणीच अचानक येत नाहीत ही खंत मागेच बोलून झाली आहे, मग गप्पांची मैफल जमणार तरी कशी ?
रहाळकर
८ डिसेंबर २०२४.
