Monday, October 23, 2023
इंग्लंडवारी २०२३ (उत्तरार्ध )
इंग्लंडवारी २०२३ (उत्तरार्ध )
आज इंग्लंडवारीचे वर्णन करायचा अजिबात इरादा नसून काही भावनिक नि दार्शनिक विचार मांडीन म्हणतो. तसा माझा पिंड भावनिक वा दार्शनिक नाही - दार्शनिक म्हणजे ‘फिलॉसॉफिकल’ हे जाताजातां सुस्पष्ट केलेले बरे. असो.
मी इंग्लंड किंवा अधिक प्रिसाइजली लंडन शहराचा एवढा चाहता कसा काय झालों हे मला न उलगडलेले कोडें आहे. खरंतर मी कोणत्याही शहराचा, गावाचा अथवा जागेच्या सहज प्रेमात पडतो हे वास्तव मी नुकतेच प्रकर्षांने अनुभवले आहे. अगदी परवाच नाही का मी म्हटलं, ‘या रूग्बी शहराच्या मी जाम प्रेमात पडलोय’ असे ?
खरेंतर अशा भुरळ पाडणाऱ्या जागांचे प्रेम आपल्याला आलेल्या अनुभवांवरून प्रकट होते किंवा उफाळून येते - बहरून येते म्हणा हवे तर. अनुभव कोणते असे विचारताय ? मला वाटतं बाह्य सौंदर्या बरोबरच आपल्याला ज्या शांतीचा, समाधानाचा आणि प्रसन्नतेचा साक्षात्कार घडवतो - त्याला मी अनुभव, नव्हे चांगला अनुभव म्हणेन. वास्तविक असे अनुभव आपण सर्वच वेळोवेळीं घेत असतो, पण ते अंतर्मनात साठवून हवे तेव्हा प्रगट करता येणे सर्वांना जमतेच असे नाही आणि जमत असले तरी फारसे कोणी त्या भानगडीत पडत नाहीत. मला ते बऱ्यापैकी जमूं लागलंय आतांशा.
मी आत्तां डोळे मिटून स्वस्थ बसलो तरी क्षणार्धात प्रशांति निलयम, सिख मोहल्ला, आदित्य शगुन किंवा टिंबक्टू ला सहज फेरफटका मारून येऊ शकतो. अगदी तसेच लंडन मघील राहते घर, एल्थॅम लुईशॅम ब्लॅकहीथ, ग्रीनिच किंवा कॅनरी व्हार्फ सारख्या माझ्या आवडत्या जागा सहज नजरेपुढून झरझर सरकत जातात. त्याचे कारण मी आत्तांच कथन केले आहे.
अशा विविध जागांबरोबरच त्या त्या ठिकाणी भेटलेल्या व्यक्ती आणि त्यांचेशी घडलेला संवाद किंवा साधा दृष्टिक्षेपही अनुभवाची शिदोरी बांधायला पुरेसा ठरतो.
हल्लीं भरपूर निवांतपण असल्याने शब्दचावटी करत राहण्याची खोड जडत चाललीय् मला, म्हणून तुम्हीही निवांत असलात तरच हे चऱ्हाट वाचत असाल हेही मी जाणून आहे. एऱ्हवीं ‘अवधान एकलें दीजे’ असे विनवणारा मी, ‘वेळ असेल तर वाचा’ असा उद्दामपणा करायला मागेपुढे पाहात नाही आतांशा !
तर मी सांगत होतो मला लंडन-इंग्लंड का आवडते तें. इथली स्वच्छता, टापटीप, शिस्तप्रियता, लहरी हवामान आणि प्रामुख्याने थंड गारवा बहुतेक वेळ प्रफुल्लित करणारा उत्साहवर्धक असतो हे निर्विवाद. घराबाहेर पडताच समोर आलेली प्रत्येक व्यक्ती तुम्हाला प्रसन्नपणे स्मितहास्य करीत ग्रीट करते, तुम्हाला ‘यू आर ऑराइट’ असे उद्गारते, कधी हवापाण्याबद्दल खुशी किंवा नाखुशी दर्शविते. बरे वाटतात त्यांचे ओळखदेख नसताना असे संवाद. (आपल्याकडे ओळख असूनही पाहून न पाहिल्यासारखे करणे विलक्षण खुपते मला. असो ! )
मी म्हटले इथल्ले लहरी हवामान. स्वामी म्हणत ‘लव्ह माय अनसर्टंटी’ . आपल्याला, निदान मला तरी, क्रिकेट आवडते त्यातील अनपेक्षित चढउतार किंवा निकालांमुळे. पूर्वीच्या काळीं ‘नेमेचि येतो मग पावसाळा’ अशी म्हण रूढ असे. आता त्या पावसाला कुठलाच नियम लागू होत नाही. म्हणूनच तर त्याची एवढी आराधना करावी लागते किंवा कंटाळा येतो ! ते असो, अनपेक्षितपण किंवा ‘सरप्राईईईज’ कसं हवहवसं वाटतं ना, तसं लंडन आवडतं मला. तुम्हीही इथे एकदा जरी आलांत तर तुम्हालाही नक्कीच आवडेल ते. आणि आलाच तर जरा ‘कंट्रीसाईड’ सुद्धा जरूर पालथी घाला म्हणजे उर्वरित इंग्लंडही आवडेल.
काय म्हणता, केरळ राजस्थान काश्मीरही नाही पाहिलेत अजून ? अरेरे, ते तर आधी पाहून घ्या बाबा बिगिबिगी !
रहाळकर
२२ अक्टूबर २०२३
Saturday, October 21, 2023
इंग्लंडवारी २०२३ पूर्वार्ध
इंग्लंडवारी २०२३. ( पूर्वार्ध ! )
यंदाही आमची इंग्लंडवारी न भूतो न भविष्यती अशीच म्हणायला हवी कारण जावे की न जावे या संभ्रमात बराचसा पोस्ट-कोविद काळ खर्ची पडला. मात्र मुलांच्या दृढ निश्चयामुळे ते घडून आले. त्यातून लेक नि जावई आमचे मनोबल वाढवण्यात यशस्वी ठरले आणि तेवढेच नव्हे तर आम्हा उभयताना सुखरूप घेऊन आले इथे इंग्लंडांत.
नेहमीप्रमाणे इथे येताच आमचे आळसावलेली कंटाळवाणे झालेली दिनचर्या पुन्हा ताजीतवानी टवटवीत झाली. रात्रभराच्या शांत निवांत झोपेनंतर दुसऱ्याच दिवसापासून इथल्ली भटकंती सुरू झाली आणि आम्ही ‘फोकस्टोन’ च्या समुद्रकिनारीं कूच केले. अदमासें दोन अडीच तासांच्या झकास मोटर प्रवासाने चित्तवृत्ती बहरून आल्या, किमान दहा वर्षांनी तरूण झाल्यासारखे वाटले !
फोकस्टोनचा विस्तीर्ण सागरकिनारा विलक्षण भुरळ घालणारा ठरला. सोसाट्याच्या वारा नि शहारे आणणाऱ्या थंडीमुळे आम्हा दोघांची थोडी त्रेधातिरपिट उडाली खरी, पण जांवईबापूंनी माझी राहून गेलेली आणि माझ्याकडून मागे कधीतरी व्यक्त केलेली इच्छा आठवणीने पूर्ण केली. मला ‘सिगार’ ओढायचा होता कधीपासूनच ! मात्र ती ‘हौस’ मीच नव्हे तर सर्वांनी, अगदी उषाने देखील, भागवून घेतली ! ! चकित झालात ना ? होय, उषानेही तीनचार झुरके मारले ठसकत ठसकत. खरंतर प्रत्येकालाच मस्तपैकी ठसका लागत होता, पण असे ॲडव्हेन्चर करताना ते अपरिहार्य होतेच की. असो.
परत घरी आल्यावर रात्री गेलो प्रमोदच्या बर्थडे साठी पिझ्झा हाणायला. तिथे सर्वच जुने मित्र भेटले श्रीशचे, सपरिवार. मग काय, खूप गप्पाटप्पा नि शेवटी चाय ! अख्खा दिवस असा बीझी गेला पहा.
तिसऱ्या दिवशी लेक नि जावई गेले एडिनबराला त्यांच्या धाकट्या लेकीकडे. तेथून ती दोघे स्विस ट्रिप करणार आहेत आठवडाभर. आम्ही नेहमीप्रमाणे सहज सेटल् होऊन गेलो इथल्ल्या हवामानांत नि दैनंदिन उठबशींत. ‘जॉय’ या पेट् ने लळा लावला नित्याचा नि वेळ कसा भरभर सरकूं लागला आपोआप.
आशना मुद्दाम आली होती लॅमिंग्टन स्पा या तिच्या बसैऱ्यातून. खरंतर हीथ्रो विमानतळ तिच्या वास्तव्याच्या केवळ दीड तासांवर आहे. आपली कन्व्हर्टिबल् फोक्सवॅगन कार घेऊन ती देखील विमानतळावर हजर होती आणि तिच्या लाडक्या आत्त्तीला नि उर्वरित बॅगा घेऊन ती आमच्या कितीतरी आधी घरानजिक पोहोचली होती. असो.
मी आत्तांच म्हटले आशनाच्या लॅमिंग्टन स्पा च्या बसैऱ्यातून. खरंय तें, कारण गेले वर्ष दीड वर्षें ती एका दुसऱ्या भारतीय मुलीबरोबर अपार्टमेंट शेअर करत होती. नुकतेच तिने वारिकशायर मधील रूग्बी या शहरात स्वत:चे घर विकत घेतले असल्याचे वृत्त मी या आधी दिले आहेच. असो.
इथे लंडनमध्ये डेरेदाखल होताच अलकाने आमच्या तंदुरूस्तीचा विडा उचलला आणि दररोज ‘हेल्दी डाएट नि भरपूर चालणे’ हा मंत्र आमच्यात रूजवण्याचा चंग बांधला. साहाजिकच जॉयला बरोबर घेऊन नजिकच्या मॉटिंघम पार्क, फेअरी हिल पार्क, ग्रोव्ह पार्क, एल्थॅम पार्क वगैरे अवाढव्य मैदानी बागांचा फेरफटका नियमित सुरू झाला. ‘हेल्दी डाएट’ चा परिणाम आम्हा दोघांवर चांगलाच दृग्गोचर होतोय नि परत भारतात आल्यावर तो पुन्हा अर्ध्यावर आणणे क्रमप्राप्त असणार आहे ! असो.
इथे आल्यावर एक सुखद परंपरा ऐकीवात आली नि ती म्हणजे लंडननिवासी काही भारतीय तरूणतरूणींनी चालविलेले गीत गायनाचे दरमहा होणारे सांगीतिक कार्यक्रम. जवलजवळ दीडदोन वर्षांपासून ते अव्याहत सुरू आहे. मुख्य म्हणजे यांतील कोणीही या आधीं संगीताचे धडे गिरवलेले नाहीत. आपापल्या परीने कॅरिओकेच्या साहाय्याने ही मंडळी जुनी नवी गीतें गाऊन स्वत:चे नि इतर सर्वांचे भरपूर मनोरंजन करतात. साधारण चारपाच तास चालणाऱ्या या संगीत महोत्सवाची सांगता साहाजिकच चमचमीत खाद्य व्यंजनांनी होते. दर महिन्याला ‘होस्ट’ किंवा यजमान वेगळा असल्याने प्रत्येकालाच आपापल्या घरी आदरातिथ्य करण्याची संधी मिळते. ही तरूणाई भारताच्या विविध प्रांतातून आलेली असल्याने अस्सल भारतीय वातावरणांत सर्वजण रंगून जातात. श्रीश-अलकाने आपल्या घरी दोन महिन्यांपूर्वी असा सोहळा केला नि आम्हा दोघांनाही त्यांत प्रत्यक्ष सहभागी करून घेतले. मजा आली खूप.
भारतीय स्वातंत्र्य दिनाचे औचित्य साधून येथे स्थायिक झालेल्या सुमारे एक हजार भारतीय-ब्रिटिश महिलांनी भारतातील आपापल्या प्रदेशांची वेषभूषा नि साजश्रुंगार करीत लंडन शहराच्या मध्यभागीं, ट्रॅफल्गार स्क्वेअर ते पार्लमेंट स्क्वेअर पर्यंत काढलेली भव्यदिव्य दिंडी नेत्रांचे अक्षरश: पारणें फेडणारी ठरली. अलका आणि तिच्या येथील सर्व मैत्रिणींनी त्यांत सक्रिय सहभाग घेतला आणि आमच्यासकट कित्येक हजार पर्यटकांचे आणि स्थानिकांचे उत्स्फूर्त चिअरिंग मन:पूर्वक स्वीकारले. खरोखर एक भव्य आनंदोत्सव पाहता आला आम्हाला.
तसाच पण किंचित लहान प्रमाणावर झालेला नृत्य-गायनाचा कार्यक्रम येथील चमूने किंग्ज क्रॉस या मध्यवर्ती स्टेशनच्या भल्यामोठ्या हॉलमध्ये सादर केला आणि तिथेही आम्ही आशीर्वाद नि चिअरअप करायला हजर होतोच. असो.
इथे आल्यावर शिरस्त्याप्रमाणे चार दिवस एकत्र सहल काढणे हा जणू अलिखित नियम झालाय गेली पंधरावीस वर्षे ! यंदाही लॉंग वीकेंड पाहून वुर्सेस्टरशायर मधल्या एका दूरदराज खेडेगांवी चक्क दहा फ्यामिलीज नि एकूण पस्तीस जणांनी एका भल्यामोठ्या ‘ग्रेंज’ किंवा फार्महाऊस वर चार दिवस धुडगूस घातला. अतिशय नयनरम्य, हिरव्यागार डोंगराळ भागातले ते फार्महाऊस सर्व सुखसोयींनी युक्त आणि निवांत होते. अर्थात बरोबरचच्या तरूणाईने नि मुलामुलींनी अपेक्षेप्रमाणे यथेच्छ दंगामस्ती केली हे ओघाने आलेच की. आमच्यासारखे इतरही तीनचार आजीआजोबा संगतीला होते आणि आम्ही कौतुकाने त्यांचे हसणे खिदळणे पाहून तृप्त होत होतो.
क्रमश: ………
