Thursday, April 27, 2023
माझी(पण) नाट्य सेवा !
माझी(पण) नाट्य सेवा !
होय, मी सुद्धा एकेकाळी मराठी रंगभूमीची सेवा केलेली आहे ! मेडिकलची पाचही वर्षें मी या ना त्या मराठी विनोदी एकांकिकांतून छोटीमोठी का असेना, कामे केली होती आणि बहुतेक सर्वच नाटकांना प्रचंड नि उत्स्फूर्त प्रतिसाद मिळाला होता हे आठवतांना मला आज खूप खूप समाधान आणि मज्जा वाटते आहे.
वास्तविक स्टेजला अतिशय घाबरणारा मी इतर काही मित्रांसमवेत डॉक्टर नानासाहेब आणि उषाताई थत्ते यांच्या बंगल्यावर सहज म्हणून डोकावलो होतो मेडिकलच्या प्रथम वर्षांत असताना. त्यावेळीं गणेशोत्सवासाठी तीन एकांकिकांचे प्राथमिक वाचन सुरू होते आणि सर नि उषाताई त्यातील काही पात्रांची निवड करण्यात व्यस्त होते. काही वेळाने उषाताईंनी माझ्या हातात ‘तिसरा बाजीराव’ हे पुस्तक दिले आणि त्यातला एक उतारा मोठ्याने वाचायला सांगितला. बरेच आढेवेढे घेतल्यावर मी (घाबरलेला असल्याने) किंचित कापऱ्या आवाजात तो कसाबसा वाचून काढला आणि माझा तो कापरा नि बसका भारी आवाज ऐकून म्हाताऱ्या ‘सासऱ्याचा’ रोल त्यांनी अक्षरश: माझ्या गळ्यात बांधला !
मग सुरू झाली खरी धमाल. प्रयोग दीड महिन्यावर असल्याने डॉक्टर खेर यांच्या बंगल्यातील तिसरा मजला नि गच्चीवर तालमी सुरू झाल्या. कॉलेज सुटल्यावर दररोज संध्याकाळी सहा ते साडेआठ नऊ पर्यंत तालमी कसल्या, धांगडधिंगा करण्यात वेळ कसा भुर्रकन् निघून जाई. ठीक साडेसहा वाजता सरांचा ‘देवराम’ (घरगडी) दोन मोठ्या केटल्या भरून पोलसन्ची कॉफी घेऊन येई. त्यातला खाली राहिलेला गाळ सुद्धा भाऊ टिल्लू चमच्याने ओरबाडून खात असे ! तिसरा मजला अक्षरश: दुमदुमत असे त्या दिवसांत कारण सर ब्रिज खेळायला निघून जात नि मॅडम खेर आपल्या नर्सिंग होम मधे !
डॉक्टर नाना थत्ते आणि उषाताई नाटकांचे दिग्दर्शन करायला अधून मधून येत, तर इन्दौरच्या विख्यात रंगकर्मी बाबा डिके यांचा धाकटा भाऊ बंडू कधीकधी चांगल्या टिप्स देऊन जाई.
(डॉ. थत्ते आणि उषाताईंनी लंडनच्या महाराष्ट्र मंडळांतही अनेक नाटके सादर केली होती. )
या ‘तालमीं’ दरम्यान काहींची प्रेमप्रकरणें सुरू झाली तर काहींची फिस्कटली देखील ! हाय दैवा ! !
असो.
त्या पाच वर्षांत आम्ही पु. लं. चे ‘सदू आणि दादू’, त्यांचेच ‘विठ्ठल तो आला आला’, ‘पांडव प्रताप’, ‘तिसरा बाजीराव’, ‘दादा-भाई-नवरोजी’, ‘अधांतरांत अर्धा तास’, ‘बिचारा डायरेक्टर’ वगैरे अफलातून एकांकिका सादर केल्या होत्या.
नंतर शाजापूरला असताना आमची नाटकाची आवड (आणि नैपुण्य !) लक्षात घेऊन तेथील महाराष्ट्र मंडळाच्या शारदोत्सवांत मला नि पत्नी उषाला ‘अंमलदार’ आणि ‘प्रेमा तुझा रंग कसा’ या तीन अंकी नाटकांत काम करण्याची संधी मिळाली. मी होतो अनुक्रमे ‘पोष्ट्या’ नि ‘वखारवाला ‘निळुभाऊ’ ! (निळुभाऊच्या पानभर लांब पॅसेजला उत्स्फूर्त पडलेल्या टाळ्या मी कधीच विसरणे शक्य नाही ! )
रहाळकर
२७ एप्रिल २०२३
