Dr. Rahalkar's thoughts...

भक्त नि परमेश्वराचे ऐक्य तर त्यांनी दाखविलेच, पण माझ्या मनांत विचारांचे रान पेटवून दिले. 

असे पहा, आपण कळत न कळत इतरांना किती सहज दुखावून जातो नाही ? प्रत्यक्ष नसले तरी अपरोक्ष किती तरी वेळा आपण दुसऱ्यां विषयीं विनाकारण बोलतो, त्यांची निंदा केली नाही तरी त्यांचेतील अवगुण किंवा दोष बोलून मोकळे होतो ! आपल्याला इतरांचे दोष दाखवण्यांत किंवा बोलून दाखविण्यांत इतका रस का असतो ? 

मागे कधीतरी ‘अपैशून्य’ नि ‘पैशुन’ वर आपण चर्चा केली आहे. परनिंदा न करणे या सद् गुणाला अपैशून्य म्हणतात आणि त्यावर माऊलींनी बरेच काही सांगितले असले  आणि त्यावर भरपूर चर्चा आपण करत असलों, तरी आपल्यातील किती जण त्याचे प्रत्यक्ष आचरण करतात ? माझ्या पासूनच सुरूवात करायची तर मी म्हणेन की मला तें अद्याप साध्य झालेले नाही. मुळांत मला इतरांतील दोष दिसतात कारण ते माझ्यात भरपूर प्रमाणात आहेत ! ते दोष मुळातून गेले तर मला इतरांतील केवळ दोष न दिसतां त्यांचे गुण अधिक प्रकर्षांने जाणवतील आणि मी फक्त गुणांचेच गुणगान करीन ! 

अवघड आहे ते, हे खरे असले तरी वरील दृष्टांत ऐकल्यावर तरी मी त्या दृष्टीने काही पाउलें टाकीन. ‘काया-वाचा-मनेन’ असे आपण सहज बोलून जातो, मात्र वाचा नि मन यांवर नियंत्रण ठेवत नाही. आधी वाचेवर नियंत्रण आणले तरच मनाला लगाम घालता येईल ! 

पहा कितपत साध्य होईल ते, पण इतरांचे दोषांची वाच्यता तरी नक्कीच टाळतां येईल ना ? खरेतर तोच आध्यात्मिक प्रगतीचा राजमार्ग म्हणता येईल ! 

आज कोणतेही प्रवचन देण्याचा हेतु नव्हता, केवळ एक लहानसा दृष्टांत ऐकून जे काही मनांत खदखदत होते खूप दिसांपासून ते उतरून काढले एवढेच ! क्षमाप्रार्थी हूं मै ! !