Dr. Rahalkar's thoughts...

               रविर्विरोचन : सूर्य :  सविता रविलोचन :             ॥९४॥” 

आकाशात  विहरणारा विहाय म्हणून ज्याचे कार्यक्षेत्रच मुळात आकाश आहे असा ब्रह्मांडाला चैतन्यतेज देत गतिमान ठेवणारा श्रीमहाविष्णुरूपी महासूर्य ‘विहायसगतिर्ज्योति :’ आहे. 

‘सुरूचि म्हणजे चविष्ट, रसपूर्ण. आपण निर्मिलेल्या ब्रह्मांडाचा रसोत्कट आस्वाद घेणारा  म्हणजेच   यज्ञात अर्पण केलेल्या आहूतींचा स्वीकार करणारा हा प्रभू अर्थात परमेश्वर ‘सुरूचिर्हुत् भुग्विभु :’ होय ! 

आपल्या किरणांनी पाणी नि रस शोषून घेणाऱा  तेजस्वी सूर्य म्हणून   ‘रविर्विरोचन ;’ म्हटले, तर सर्व जगाची उत्पत्ती करून  त्याला शुध्द, पवित्र करणारा हा ‘सविता रविलोचन :’ आहे ! 

९५).       ‘ओम् अनन्तो हुतभुग्भोक्ता सुखदो नैकजोSग्रज :        ।

               अनिर्विण्ण : सदामर्षी लोकाधिष्ठानम् अद्भुत :     ॥९५॥” 

 विश्वंभर, विश्वनिर्माता  श्रीमहाविष्णु शाश्वत, अनन्त असा ओंकाररूप परमात्मा आहे. यज्ञांत अर्पण केलेल्या आहुती आनंदाने ग्रहण करणारा ‘हुकभुग्भोक्ता’ आहे, तर यज्ञकर्त्याला अतिशय समाधान देणारा ‘सुखदो’ आहे ! 

पृथ्वीतलावर अनेकानेक अवतार घेण्याच्या आधीपासून सूक्ष्मरूपात असलेला ‘अग्रजो’ ‘अनिर्विण्ण’ म्हणजे अलिप्त, निर्विकार प्रसन्नात्मा आहे. 

सदामर्षी चा अर्थ बहुधा सर्व दोषांवर पांघरूण घालत क्षमा करणारा आणि सदाचरणाला उद्युक्त करणारा, तर तीनही लोकांचा आधार असा अद्भुत ईश्वर ! 

क्रमश :