Wednesday, November 10, 2021
मित्र आणि स्नेही
“मित्र आणि स्नेही” !
मैत्र नि स्नेह या समानार्थी शब्दांत काही भेद आहे का, हे सहज पडताळून पाहतांना जाणवले की होय, उन्नीस-बीस का फर्क है जरूर ! स्नेह एकोणीस मार्कांचा तर मैत्र पूर्ण वीस. सांगतो, धिर्धरा धिर्धरा !
स्नेही हा शब्द आपण बराचसा आदरयुक्त भावनेने उच्चारत असतो. तिथे प्रेम असते किंचित अंतर ठेवून. आपण सहसा अशा स्नेह्याला अरे-तुरे म्हणत नाही, त्याचेशी वादविवाद करत नाही, चेष्टा मस्करी करत नाही, पाठीवर जोरात थाप मारत नाही, त्याच्या खिशाला भोक करत नाही, त्याला सहसा दुखवत नाही ! थोडक्यांत, स्नेही हा बराचसा ‘गुडी गुडी’ असतो. चर्चा किंवा विचारविनिमय करताना आपण आपले ‘बेअरिंग’ ढळू न देण्याचा प्रयत्न करतो ; त्याचे बोलणे किंवा विचार शांतपणे ऐकून घेतो नि ते पटत नसले तरी ‘वुई ॲग्री टु डिसॲग्री, बट् क्वाइट पोलाइट्ली ! ‘
मित्राचे तसे नाही. वरील सर्व बाबी आपण सहज ‘नजरअंदाज’ करतो ! त्याला अचानक शिवी घालू शकतो, वाटेल तशी चेष्टामस्करी तर करू शकतोच, पण कडाक्याचे भांडण सुध्दा करू शकतो, कारण आपल्याला खात्री असते गाढ मैत्रीची ! शाळा-कॉलेज मधली मैत्री सहसा अशी असते. कालांतराने, म्हणजे समाजात थोडीफार प्रतिष्ठा मिळाल्यावर झालेले मित्र सहसा स्नेही या स्वरूपातले असतात. अशा स्नेह्याजवळ आपले अंत:करण मोकळे करता येईलच असे नाही. ते बहुतेक वेळा आपल्याहून श्रेष्ठ असल्याने त्यांचा साहाजिकच आदर राखला जातो.
आहे ना सट्ल्, नव्हे ग्रॉस फरक ?
पुन्हा एक शंका आहेच ! माऊलींनी पसायदानात ‘भूतां परस्परें जडो ‘मैत्र’ जीवांचे’ असेच का म्हटले, स्नेह किंवा प्रेम कां नाही ? (सम फूड फ़ॉर थॉट ! )
प्रभु रहाळकर. (ऊर्फ ‘शंकासुर’ ! )
१० नोव्हेंबर २०२१
Visit my blog-site - http://prabhurahalkar.blogspot.com/
